213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin (6) numaralı bendinde yer alan hüküm ile Hazine ve Maliye Bakanlığı, vergi güvenliğini sağlamak amacıyla niteliklerini belirleyip onayladığı elektrikli, elektronik, manyetik ve benzeri cihazlar ve sistemleri kullandırmaya, bu cihaz ve sistemler vasıtasıyla bandrol, pul, barkod, hologram, kupür, damga, sembol gibi özel etiket ve işaretlerin kullanılmasına ilişkin zorunluluk getirmeye, mükelleflere bandrol, pul, barkod, hologram, kupür, damga, sembol gibi özel etiket ve işaretlerin verilmesinde, mükelleflerin Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı vergi dairelerine vadesi geçmiş borcu bulunmadığına ilişkin belge arama zorunluluğu getirmeye, bu zorunluluk kapsamına girecek amme alacaklarını tür ve tutar itibarıyla tespit etmeye ve hangi hâllerde bu zorunluluğun aranılmayacağına, bandrol, pul, barkod, hologram, kupür, damga, sembol gibi özel etiket ve işaretlerin basımı, dağıtımı ile sistemin kurulması ve işletilmesi hizmetlerinin, 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa tabi olmaksızın, süresi 5 yılı geçmemek üzere ve 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu (5 inci maddesinin beşinci fıkrası hariç) hükümleri çerçevesinde; yetkilendirilecek gerçek veya tüzel kişiler tarafından yerine getirilmesine, bu hizmetlerde ve yetkilendirilecek gerçek veya tüzel kişilerde bulunması gereken özellikleri, yetkilendirilecek gerçek veya tüzel kişilerin faaliyetlerinin yönlendirilmesi, izlenmesi, denetlenmesi, yetkilendirmenin sonlandırılması ve bunların uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili kılınmıştır.
Bu kapsamda söz konusu yetki uyarınca vergi güvenliğini sağlamak amacıyla tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı ve alkollü içkilerde özel etiket ve işaretlerin kullanılması zorunluluğuna, bu özel etiket ve işaretlerin verilmesinde söz konusu ürünlerin üreticileri ve ithalatçılarının belirlenen tür ve tutar itibarıyla vadesi geçmiş vergi borcunun bulunup bulunmadığına ve bu özel etiket ve işaretlerin basımı, dağıtımı ile Ürün İzleme Sistemi kurulması ve işletilmesi amacıyla yetkilendirilecek gerçek veya tüzel kişilerin faaliyetlerinin yönlendirilmesi, izlenmesi, denetlenmesi ve yetkilendirmenin sonlandırılmasına ilişkin usul ve esaslar bu Tebliğin konusunu oluşturmaktadır.
2. Kısaltmalar ve Tanımlar
Bu Tebliğde geçen;
Bakanlık: Hazine ve Maliye Bakanlığını,
Darphane: Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünü,
GİB: Gelir İdaresi Başkanlığını,
GTİP: Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonunu,
TADAB: Tarım ve Orman Bakanlığı Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığını,
ÜİS: Ürün İzleme Sistemini,
ifade eder.
Aktif Hale Getirilme (Aktivasyon): Bandrol/kod/kodlanmış etiket bilgilerinin veri merkezine aktarılması işlemidir.
Bandrol: Bu Tebliğ kapsamında özel etiket ve işaret kullanma zorunluluğu getirilen ürünlerin üzerine yapıştırılacak olan taklit edilemez nitelikteki, açık güvenlik unsurları çıplak gözle, gizli güvenlik unsurları özel denetim cihazlarıyla tespit edilebilir özelliklere sahip olan kıymetli damga niteliğindeki kâğıttır.
Bandrol/Kod/Kodlanmış Etiket Uygulanması: Ürün İzleme Sistemi kapsamında bandrol, kod ve kodlanmış etiketlerin tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı, alkollü içki ürünlerinin üzerine yapıştırılması/basılması ve aktivasyon işlemlerinin yapılmasıdır.
Basım Merkezi: Bandrollerin ve kodlanmış etiketlerin basımının yapıldığı Darphane tarafından uygun görülen tesislerdir.
Gizli Bilgi: Yetkili firma tarafından bandrol/kod/kodlanmış etiket kullanıcılarına yazılı/sözlü olarak ifşa edilen veya yetkili firma tarafından bandrol/kod/kodlanmış etiket kullanıcılarından yazılı veya sözlü olarak edinilen satışlar, kâr, giderler, fiyatlandırma, ücret politikaları ve seviyeleri, ödeme bilgileri, hesap detayları, banka bilgileri gibi finansal bilgiler ile müşteriler, hizmetler, ürünler, ürün geliştirilmesi, kilit personel, iş ve hizmet bilgileri, işletme metotları, teknoloji, fikir, buluş, teknik bilgi (know-how), marka, logo, yenilik, patent, telif hakkı, ticari sır, teknik süreç, formüller, planlar, projeler, lisanslar ve izinler, çizimler, modeller, tasarılar, iş planları gibi işe ve işletmeye ait bilgilerdir.
İthalatçı Firma: Tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı ve/veya alkollü içki ithal etmek için TADAB iznini haiz firmalardır.
Kod: Bandrolün hukuki niteliklerini haiz olan ve bu Tebliğ kapsamında özel etiket ve işaret kullanma zorunluluğu getirilen bira ürünlerine uygulanacak olan harfler ve/veya rakamları içeren güvenlikli mürekkep ile oluşturulan işarettir.
Kodlanmış Etiket: Bandrolün hukuki niteliklerini haiz olan ve bu Tebliğ kapsamında özel etiket ve işaret kullanma zorunluluğu getirilen bira ürünlerine uygulanacak olan üzerine kod basılı etikettir.
Seri Üretim Yapılan Tesisler: Tütün mamulleri üretimi bakımından her bir üretim hattı için üretim kapasitesi dakikada iki yüz paket, alkollü içki üretimi bakımından yıllık üç yüz bin litre veya her bir üretim hattı için saatte bin iki yüz şişe ve daha fazla üretim veya dolum kapasitesine sahip olan tesisler ile üretim kapasitesine bakılmaksızın makaron ve yaprak sigara kâğıdı üreticilerince sahip olunan tesislerdir.
Tarama ve Etkinleştirme Sistemi: Ürün İzleme Sisteminin bir parçası olarak yetkili firma tarafından seri üretim yapan tesislerde kurulacak olan ve seri üretim yapan tesisler tarafından Uygulama Kılavuzuna uygun olarak işletilecek olan otomatik sistemdir.
Uygulama Kılavuzu: Ürün İzleme Sisteminin kurulumu, işletimi ve uygulanmasına ilişkin yetkili firma, üreticiler ve ithalatçı firmaların sorumluluklarını içeren Darphane tarafından onaylanmış belgedir.
Üreticiler: Tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı ve/veya alkollü içki üretmek için TADAB iznini haiz gerçek veya tüzel kişilerdir.
Ürün İzleme Sistemi: Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesi kapsamında vergi güvenliğini sağlamak amacıyla kullanılmasına zorunluluk getirilen özel etiket ve işaretlerle ürünlerin etiketlenmesi/işaretlenmesi, etiketlenen/işaretlenen ürün bilgilerinin kurulan veri merkezine aktarılması ve özel denetim cihazlarıyla saha denetimine imkân sağlanması işlemlerinin bütünüdür.
Veri Merkezi: Ürün İzleme Sistemi kapsamında üretilen her türlü verinin aktarıldığı ve depolandığı Darphane tarafından uygun görülen yerde kurulan merkezdir.
Yetki Belgesi: Tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı ve alkollü içkilerin seri üretimini yapan işletmelerin üretim, paketleme ve dolum hatlarında ürün izleme sistemi kurmaya ve işletmeye; kullanma zorunluluğu getirilen özel etiket ve işaretleri üreticilere veya ithalatçılara teslim etmeye; ürün izleme sistemindeki verileri veri merkezine aktarmaya ve fire tespit ve imha komisyonlarında yer almaya Darphane tarafından yetkilendirilmiş olduğunu gösteren belgedir.
Yetkili Firma: Darphane tarafından verilen yetki belgesini haiz firmadır.
3. Uygulamanın Usul ve Esasları
3.1. Bandrol, Kod ve Kodlanmış Etiket Kullanma Zorunluluğu Getirilen Haller
Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin (6) numaralı bendinde yer alan hüküm ile Hazine ve Maliye Bakanlığına verilen yetkiye istinaden, Bakanlık tarafından vergi güvenliğini sağlamak amacıyla tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı ve alkollü içkilerde ürün izleme sistemi kurulması ve bu sistem kapsamında;
a) Seri üretim yapılan tütün mamulleri, makaron ve yaprak sigara kâğıdı üretim tesislerinde üretilen ürünlere bandrol yapıştırılması, ürün üzerinde bandrolün varlığının ve güvenlik unsurlarının kontrol edilmesi, bandrolün aktive edilmesi,
b) Seri üretim yapılan tütün mamulleri, makaron ve yaprak sigara kâğıdı üretim tesislerinde ihraç edilmek üzere üretilen ürünlere özel işaret uygulanması,
c) Seri üretim yapılmayan tesislerde üretilen tütün mamullerine beyan edilen ürün tipine göre aktif hale getirilmiş bandrollerin yapıştırılması,
ç) Seri üretim yapılan alkollü içki (şişe ve kutu ambalajlı bira hariç) üretim tesislerinde üretilen ürünlere bandrol yapıştırılması, ürün üzerinde bandrolün varlığının ve güvenlik unsurlarının kontrol edilmesi, bandrolün aktive edilmesi,
d) Seri üretim yapılan bira üretim tesislerinde üretilen şişe ve kutu ambalajlı bira ürünlerine kod basılması ve ürün üzerinde kodun varlığının ve güvenlik unsurlarının kontrol edilmesi, kodun aktive edilmesi,
e) Seri üretim yapılmayan tesislerde üretilen alkollü içki ürünlerine beyan edilen ürün tipine göre aktif hale getirilmiş bandrollerin/kodlanmış etiketlerin yapıştırılması,
f) Bira üretim tesislerinde üretilen 5.000 cl ve 5.000 cl’den küçük ambalajlı biralara (şişe ve kutu ambalajlı bira hariç) beyan edilen ürün tipine göre aktif hale getirilmiş bandrol yapıştırılması,
g) İthal edilecek tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı ve alkollü içkilere yurt dışı üretim mahalli veya antrepoda beyan edilen ürün tipine göre aktif hale getirilmiş bandrol/kodlanmış etiket uygulanması,
zorunluluğu getirilmiştir.
Bu zorunluluklar uyarınca ÜİS dışında tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı ve alkollü içki üretimi ya da ithalatı/ihracatı yapılamayacaktır.
Bu Tebliğin 3.2. bölümünde yer alan düzenlemeler saklı kalmak kaydıyla, sistem kapsamındaki üreticiler herhangi bir mahalde ambalaj malzemesi (etiket/kapüşon ve benzeri) kullanılsın veya kullanılmasın bandrolsüz/kodsuz/kodlanmış etiketsiz ürün bulunduramayacaklardır.
3.2. Bandrol, Kod ve Kodlanmış Etiket Kullanma Zorunluluğundan İstisna Olan Haller
a) İhracat amacıyla üretilen tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı ve alkollü içkilerde bandrol/kodlanmış etiket kullanılmaz veya kod uygulanmaz.
Ancak, ihraç edilmek üzere üretilen ürünlerin sayımları seri üreticiler tarafından ÜİS vasıtasıyla gerçekleştirilecek olup, seri olmayan üreticiler tarafından yetkili firma aracılığıyla ÜİS’e kaydedilecektir.
b) 5 cl’den küçük iç ambalajla üretilen veya ithal edilen alkollü içkilerde bandrol/kodlanmış etiket kullanılmaz veya kod uygulanmaz.
c) Şarap üreticisi firmalar, TADAB onayı alınmak koşuluyla, yıllandırma süresi boyunca etiket, kapüşon ve benzeri ambalaj malzemesi kullanmaksızın yıllandırma alanında bandrolsüz şişeli ürün bulundurabilirler.
Bu ürünlere, üreticileri tarafından piyasaya arz edilmek üzere etiketlenip kapüşonlandıkları anda bandrol uygulanması gerekmektedir. Şişeli yıllandırma işlemi için şarap üreticilerinin, içeriği TADAB tarafından belirlenmiş taahhütnameyle, yıllandırmanın gerçekleştirileceği alanı belirleyerek bu alanın şişeli yıllandırmaya uygun olduğuna dair TADAB’dan onay almaları zorunludur. Bu onay alınmaksızın veya onay alınan alanın dışında yıllandırma işlemi amacıyla bandrolsüz alkollü içki bulundurulmayacaktır.
Söz konusu ürünlerin sayımları, seri üreticiler tarafından ÜİS vasıtasıyla gerçekleştirilecek olup, seri olmayan üreticiler tarafından yetkili firma aracılığıyla ÜİS’e kaydedilecektir.
3.3. Bandrol, Kod ve Kodlanmış Etiket Taleplerinin Değerlendirilmesi
3.3.1. Gelir İdaresi Başkanlığınca Bandrol, Kod ve Kodlanmış Etiket Taleplerinin Değerlendirilmesi
Tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı üreticileri ve ithalatçıları ile alkollü içki üreticileri talep ettikleri bandrol, kod ve/veya kodlanmış etiket miktarlarını GTİP grubu/numaraları ve hacim, alkol derecesi, gram, adet, grupman, pul/rulo tipi ve benzeri bilgisini içerecek şekilde ÜİS aracılığıyla Gelir İdaresi Başkanlığının onayına sunacaklardır.
Söz konusu taleplerin ÜİS’e kayıt edildiği tarih, bu Tebliğin uygulanmasında talep tarihi olarak kabul edilecektir.
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından, ürün izleme sistemine kayıtlı firmaların bandrol/kod/kodlanmış etiket talepleri, aşağıda yer alan esaslar çerçevesinde değerlendirilecektir:
a) Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin (6) numaralı bendinin Bakanlığa verdiği yetkiye istinaden firmaların bandrol taleplerinin yerine getirilebilmesi için talep tarihi itibarıyla Bakanlığa bağlı vergi dairelerine vadesi geçmiş borçlarının bulunmaması şarttır.
Bu kapsamda, “vadesi geçmiş borç” olarak değerlendirilmek üzere madde kapsamına giren amme alacakları;
i. Tür olarak;
– Vadesi 1/3/2016 tarihinden sonra gelen 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun III sayılı listesinin (A) ve (B) Cetvellerinde yer alan ürünlere ilişkin özel tüketim vergisi ve bu vergi türüne ilişkin vergi ziyaı cezası, gecikme zammı, gecikme faizi ve bu vergiye ait beyannameden doğan damga vergisi,
– Vadesi 1/10/2020 tarihinden sonra gelen 25/10/1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu uyarınca katma değer vergisi ve bu vergi türüne ilişkin vergi ziyaı cezası, gecikme zammı, gecikme faizi ve bu vergiye ait beyannameden doğan damga vergisi,
ii. Tutar olarak; kapsama giren amme alacaklarının toplam 7.500 (yedibinbeşyüz) Türk Lirasını aşan tutarı,
şeklinde belirlenmiştir.
Talepte bulunan firmaların talep tarihi itibarıyla belirlenmiş alacak türlerinden vadesi geldiği halde ödenmemiş bir borcu bulunup bulunmadığı Gelir İdaresi Başkanlığınca araştırılacak olup, belirlenmiş alacak türlerinden vadesi geçtiği halde toplam 7.500 (yedibinbeşyüz) Türk Lirasını aşan tutarda borç bulunmaması durumunda talep değerlendirmeye alınacaktır.
Ancak, vadesi geçtiği halde ödenmemiş borç bulunmakla birlikte bu borçlar;
i. Yargı mercilerince amme alacağının takibinin durdurulmasına karar verilmesi veya takibin kanunen durdurulması gereken diğer hallerde,
ii. Muhtelif kanunlarda yer alan düzenlemeler gereğince tecil edilmiş amme alacakları, tecil şartlarına uygun olarak ödendiği müddetçe,
vadesi geçmiş borç olarak dikkate alınmayacaktır.
Sisteme kayıtlı firmaların bandrol/kod/kodlanmış etiket taleplerinin karşılanması için yapılan borç sorgulamasında, TADAB tarafından bu firmaların akdi üreticisi olarak kabul edilen firmalar da sisteme kayıtlı firma gibi değerlendirilecektir.
b) Firmaların, 8/8/2015 tarihli ve 29439 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Özel Tüketim Vergisi (III) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği ile getirilen zorunluluk kapsamında, bildirmeleri gereken bandrol bilgileri ile ürün/kodlu ürün bilgilerinin doğruluğu kontrol edilecek olup, bu zorunluluğu doğru yerine getirmeyen firmaların bandrol, kod ve/veya kodlanmış etiket talepleri karşılanmayacaktır.
c) Firmaların, mevcut bandrol stokları, önceki dönemlerde aldıkları bandrol miktarları, üretim kapasiteleri, aylık üretim miktarları, mamul ve yarı mamul stokları ve aylık satış miktarlarının kontrolü ve analizi neticesinde onaylanan miktarla sınırlı olacak şekilde bandrol, kod ve/veya kodlanmış etiket talepleri karşılanacaktır.
3.3.2. TADAB Tarafından Bandrol ve Kodlanmış Etiket Taleplerinin Değerlendirilmesi
Alkollü içki ithalatçılarının bandrol taleplerinde, yetkili firmaca “bandrol talep edilen ürün” ve “talep edilen bandrol miktarı”na ilişkin olarak TADAB’dan alınacak uygunluk onayı aranır. Uygunluk onayına ilişkin başvuru, TADAB tarafından belirlenen usul ve esaslara göre yapılır.
Alkollü içki üretimi ve ithalatını birlikte yapan firmalar, ithalatı yapılacak alkollü içki ürünleri için bandrol talepleri esnasında bu Tebliğin 3.3.1 bölümünde belirtilen vergi türleri itibarıyla belirlenen tutarı aşan vadesi geçmiş borcu olmadığına dair aldığı belgeyi de başvurusu ile birlikte TADAB’a ibraz etmek zorundadırlar.
3.4. Ürün İzleme Sisteminin Kurulması ve İşletilmesi
Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin (6) numaralı bendinde yer alan hüküm ile Hazine ve Maliye Bakanlığı, vergi güvenliğini sağlamak amacıyla tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı ve alkollü içkilerde ürün izleme sistemi kurulması ve işletilmesi hizmetlerinin yetkilendirilecek gerçek veya tüzel kişiler tarafından yerine getirilmesi, yetkilendirilecek gerçek veya tüzel kişilerin faaliyetlerinin yönlendirilmesi, izlenmesi, denetlenmesi ve yetkilendirmenin sonlandırılması hususlarında yetkili kılınmıştır.
Bu yetki kapsamında, Darphane tarafından yetkilendirilen yetkili firma sistemin bir bütün halinde kurulumundan ve işletilmesinden sorumludur.
Söz konusu kurulum ve işletimin, vergi güvenliğini sağlamak amacıyla sistem vasıtasıyla elde edilen kayıtların/bilgilerin Gelir İdaresi Başkanlığına aktarılarak saha denetimlerinde özel denetim cihazlarıyla ve/veya risk analizine dayalı denetim yapılmasına imkân sağlayacak şekilde olması esastır.
ÜİS’nin kurulması ve işletilmesi esnasında üreticiler yetkili firmanın ilgili tesis, ürün, ekipman ve çalışanlarına erişimini sağlayacak olup kendilerine verilen uygulama kılavuzuna uygun hareket edeceklerdir. Seri üretim yapan firmalar tarama ve etkinleştirme sisteminin ilgili tesislerde kurulmasına izin vereceklerdir.
Üreticiler, üretim tesislerinde bulunan sistem bileşenlerinin zilyetliğine, Darphane menfaatine yediemin sıfatı ile sahip addedilir, sistem bileşenleri üzerinde mevzuata aykırı şekilde tasarrufta ve faaliyette bulunamaz, mevzuatla belirlenen durumlar dışında sistem bileşenlerinin zilyetliğini devredemez, uygulama kılavuzuna uygun olarak hareket etmek ve sistem bileşenlerine gelebilecek her türlü zararın önlenmesine yönelik tedbirleri almakla yükümlüdür.
3.5. Bandrol, Kod ve Kodlanmış Etiket ile İlgili İşlemler
3.5.1. Bandrollerin/Kodlanmış Etiketlerin Basılması ve Güvenlikli Mürekkeplerin Hazırlanması ile Teslimatı
Tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı ve alkollü içkilere uygulanacak olan bandrol/kodlanmış etiketler, Darphane tarafından belirlenmiş olan gizli güvenlik unsurlarını da içerir şekilde yetkili firma tarafından basım merkezinde basılarak üreticiler ve ithalatçılara; güvenlikli mürekkepler ise yetkili firma tarafından hazırlanarak üreticilere teslim edilebilir hale getirilecektir.
Yetkili firma üreticiler ve ithalatçılara teslim edilebilir hale getirilen bandrol/güvenlikli mürekkep/kodlanmış etiketleri, Gelir İdaresi Başkanlığı veya TADAB tarafından verilen onayı müteakiben bedelin Darphane hesabına yatırılmasından itibaren 15 gün içerisinde teslim edecektir.
Bandrol, güvenlikli mürekkep ve/veya kodlanmış etiket teslimatı, seri üretim yapan tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı ve alkollü içki üreticilerine basım merkezinde; seri üretim yapmayan tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı ve alkollü içki üreticileriyle ithalatçılarına ise basım merkezinde, yetkili firmanın İstanbul, Ankara, İzmir, Denizli, Mersin ve Tekirdağ illerinde kurulacak ofislerinde veya bedeli karşılığında güvenlikli kargo ile gerçekleştirilecektir.
Alkollü içki ithalatçılarına yapılacak bandrol/kodlanmış etiket teslimatları ve bandrol/kodlanmış etiketlerin ürünlere uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Darphane tarafından belirlenecektir.
Bandrol/güvenlikli mürekkep/kodlanmış etiketlerin güvenliği, ilgili üretici veya ithalatçısına teslim edilene kadar yetkili firmanın, teslim edildikten sonra ise ilgili üretici veya ithalatçısının sorumluluğundadır.
3.5.2. Bandrol, Güvenlikli Mürekkep ve Kodlanmış Etiket Bedellerinin Belirlenmesi ile Ödenmesi
Darphane tarafından maliyet unsurları dikkate alınarak belirlenecek olan bu Tebliğle kullanma zorunluluğu getirilen özel etiket ve işaretlerin bedellerine ilişkin (KDV hariç) birim fiyatlar, bu Tebliğin yayımını takip eden 10 gün içerisinde Darphane tarafından açıklanacaktır. Açıklandığı yıl itibarıyla geçerli olan birim fiyatlar, takip eden yıllar için, her yıl Ocak ayının 1’inden itibaren geçerli olmak üzere bir önceki yıl için belirlenen yıllık Yİ-ÜFE oranında artırılarak bir yıl süresince uygulanmak üzere GİB’e bildirilerek Darphane tarafından açıklanacaktır.
Üreticilere ve ithalatçılara teslim edilecek özel etiket ve işaretlerin bedelleri, bu özel etiket ve işaretlere ilişkin taleplerin GİB veya TADAB tarafından onaylanmasının ardından Darphanenin herhangi bir kamu bankası nezdinde açılmış bulunan hesabına yatırılması suretiyle ödenecektir. Bedelin yatırılmasıyla birlikte üreticiler ve ithalatçıların özel etiket ve işaret talepleri kesinleşecektir.
3.5.3. Bandrol, Kod ve Kodlanmış Etiketlerin Kullanılması
Bandroller,
i. Tütün mamulleri ve makaronlara, üretim tesislerinde paketleme sırasında veya ithal edilmesi halinde yurt dışı üretim mahalli veya antrepoda her bir birim pakete, yumuşak paketlerde üst orta kısma gelecek şekilde, sert paketlerde kapak açıldığında yırtılacak şekilde,
ii. Yaprak sigara kâğıdına, üretim tesislerinde paketleme sırasında veya ithal edilmesi halinde yurt dışı üretim mahalli veya antrepoda her bir grupmana, grupman açıldığında yırtılacak şekilde,
iii. Alkollü içkilere, üretim tesislerinde üretim hattında (şişe ve kutu ambalajlı bira hariç) veya ithal edilmesi halinde antrepoda her bir şişe veya diğer iç ambalajların kapağı veya kapüşonu üzerine kapak veya kapüşon açıldığında yırtılacak şekilde,
yapıştırılacaktır.
Alkollü içkilerde kullanılan bandroller, kapak veya kapüşon açıldığında bandrolün bir kısmı şişede kalacak biçimde yırtılacak şekilde yapıştırılacaktır.
Birada, ambalajın şişe olması halinde kapağa, kutu olması halinde kutunun altına kod/kodlanmış etiket yapıştırılacaktır.
Bandrol ve kodlanmış etiketler, geri besleme hariç hiçbir şekilde ikinci kez ürün üzerine uygulanmayacaktır.
3.5.4. Bandrol, Güvenlikli Mürekkep ve Kodlanmış Etiketlerin Zayi Olması Halinde Yapılacak İşlemler
Üreticiler ve ithalatçılar tarafından teslim alınan bandrollerin, güvenlikli mürekkep kartuşlarının ve kodlanmış etiketlerin çalınması veya yangın, su basması gibi çeşitli nedenlerle zayi olması halinde, bu durumu ispatlayıcı resmi belgelerle birlikte düzenlenecek olan tutanakla birlikte, olayın vuku bulduğu tarihi izleyen 10 gün içinde yazılı olarak Gelir İdaresi Başkanlığına başvurulması ve söz konusu evrakın bir örneğinin de aynı süre içerisinde Darphaneye gönderilmesi gerekmektedir.
3.5.5. Bandrol ve Kodlanmış Etiket Fireleri Üzerine Yapılacak İşlemler
3.5.5.1. Tütün Mamulleri, Makaron, Yaprak Sigara Kâğıdı ve Alkollü İçki Bandrollerinde ve Kodlanmış Etiketlerinde Fire Uygulaması
Aktive edilmiş tütün mamulü, makaron ve yaprak sigara kâğıdı bandrol fireleri mamul çeşidine göre gruplara ayrılarak, aktive edilmemiş tütün mamulü, makaron ve yaprak sigara kâğıdı bandrol fireleri ise tek bir grup olarak üretim yerlerinde veya ithalatçı firmaların merkezinde muhafaza edilecektir.
Aktive edilmiş alkollü içki bandrol/kodlanmış etiket fireleri, distile alkollü içki, fermente alkollü içki ve bira grupları esas alınarak marka, hacim ve GTİP grup bilgisi özelliklerine göre ayrılarak, aktive edilmemiş alkollü içki bandrol fireleri ise distile alkollü içki ve fermente alkollü içki grupları esas alınarak hacim ve GTİP grup bilgisi özelliklerine göre ayrılarak üretim yerlerinde veya ithalatçı firmaların merkezinde muhafaza edilecektir.
Aktive edilmiş bandrol/kodlanmış etiket fireleri, ürünün ambalajından ayrı olarak veya paket, kapüşon ya da kapaklarla birlikte muhafaza edilecektir.
Bu şekilde muhafaza edilen firelere ilişkin bilgiler, seri üretim yapan üreticiler tarafından aylık olarak takip eden ayın 15 inci gününe kadar, seri üretim yapmayan üreticiler ve ithalatçılar tarafından her yılın Haziran ve Aralık ayı sonuna kadar ÜİS aracılığıyla yetkili firmaya bildirilecektir.
Seri üretim yapan işletmeler tarafından yılın ilk altı ayı içerisinde muhafaza edilen bandrol fireleri Temmuz ayı içerisinde; yılın ikinci altı ayı içerisinde muhafaza edilen bandrol fireleri ise Ocak ayı içerisinde; GİB, TADAB, yetkili firma ve üretici firma temsilcilerinin katılımıyla oluşturulacak komisyon tarafından, Ek-1’de yer alan Fire Tespit ve İmha Tutanağının düzenlenmesi suretiyle tespit edildikten sonra komisyon tarafından uygun görülen tarih, yer ve şekilde imha edilecektir.
Seri üretim yapmayan işletmeler ile ithalatçı firmaların bandrol/kodlanmış etiket fireleri, seri üretim yapmayan üretici ve ithalatçı firmalar tarafından, takip eden yılın Ocak ayı sonuna kadar TADAB’ın belirleyeceği yere teslim edilecektir. Teslim edilen bandrollerin/kodlanmış etiketlerin tespit ve imhası GİB, TADAB, yetkili firma ve üretici/ithalatçı firma temsilcilerinin katılımı ile oluşturulacak komisyon tarafından, Ek-1’de yer alan Fire Tespit ve İmha Tutanağının düzenlenmesi suretiyle tespit edildikten sonra belirlenecek tarih, yer ve şekilde yapılacaktır. Firma, söz konusu imha işlemine temsile yetkili kişi göndermemesi durumunda tutanağı kabul etmiş sayılacaktır.
Beyan edilen bandrol/kodlanmış etiket fireleri, sayılmasının mümkün olması durumunda sayılarak, sayılmasının mümkün olmaması durumunda ise hassas terazide tartılarak veya komisyonun belirleyeceği başka herhangi bir yöntemle tespit edilecektir.
Tartılmak suretiyle fire miktarı tespit edilirken, belli bir miktar bandrol/kodlanmış etiket hassas terazide tartılarak toplam ağırlığı belirlenecek ve bu suretle tespit edilen tahmini toplam bandrol/kodlanmış etiket miktarının, firmanın beyan ettiği rakama yakın olması durumunda beyan edilen rakam doğru kabul edilecektir. Aksi takdirde komisyon kararı esas alınacaktır.
3.5.5.2. Basım Merkezi Fire Uygulaması
Basım merkezinde oluşan fireler, birer aylık dönemler halinde mamul/yarı mamul çeşidine göre gruplara ayrılarak basım merkezinde oluşturulacak güvenli bir alanda yetkili firma tarafından muhafaza edilecektir.
Bu şekilde tespit edilerek muhafaza altına alınan fireler Darphanenin uygun göreceği zamanlarda GİB, Darphane ve yetkili firma temsilcilerinin katılımıyla oluşturulacak komisyon tarafından tutanağa bağlanmak suretiyle tespit ve imha edilecektir.
3.5.5.3. Belge İptali Sebebiyle Üretici/İthalatçı Firma Faaliyetlerinin Sonlanması
TADAB tarafından verilen izin, satış ve/veya yetki belgelerinin, üreticilerin ve ithalatçıların işi bırakmaları veya mevzuat ihlali nedeniyle TADAB tarafından iptali suretiyle faaliyetlerinin sonlanması durumunda, üretici ve ithalatçılar izin, satış ve/veya yetki belgesinin iptal tarihini takip eden 30 gün içerisinde;
i. Fire bandrollerini/kodlanmış etiketlerini (kullanılmamış olanlar dahil) tespit ve imha için; GİB, TADAB, yetkili firma ve üretici/ithalatçı firma temsilcilerinin katılımı ile firma adresinde oluşturulacak komisyona,
ii. Güvenlikli kartuşlar ve yetkili firmaya ait sistem bileşenlerini müştereken tanzim edilecek bir tutanak ile yetkili firmaya,
teslim edeceklerdir.
4. Sorumluluklar
4.1. Sistemin Kurulması ve İşletilmesi
Tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı ve alkollü içki üretimini yapan işletmeler ÜİS’in bileşenlerinin kurulması için Darphanenin sistemi kurma ve işletme amaçlı taleplerini karşılamakla sorumludur.
Darphane, ÜİS kapsamında seri üretici olarak faaliyet gösteren/gösterecek işletmelere ÜİS bileşenlerini kurmak ve işletmekle sorumludur.
4.2. Bakım ve Onarım
Yetkili firma, ÜİS’in tüm bileşenlerinin bakım ve onarımından sorumludur. Kötü kullanım veya uygulama kılavuzuna uyma yükümlülüğünün ihlali sebebiyle ortaya çıkan bakım ve onarım ihtiyaçlarını üreticiler karşılayacaktır. Üreticiler kendi tesislerinde kurulmuş olan sistem bileşenlerinin güvenliğinden sorumludur.
Yetkili firma, kendisine yapılan her bir arıza bildirimini en fazla 2 saat içinde cevaplandıracaktır. Arıza bildirimi üzerine yapılacak ilk araştırma sonucunda sorunun giderilmesi için ilgili tesise bir uzmanın gönderilmesinin gerekmesi halinde yetkili firma, kendisine yapılan her türlü arıza bildirimlerinden itibaren en fazla 6 saat içinde gerekli uzmanın ilgili tesiste olmasını sağlayacaktır.
Sistem bileşenlerinin çalınması veya yangın, su basması gibi çeşitli nedenlerle zayi olması halinde üreticiler tarafından, bu durumun ispatlayıcı resmi belgelerle birlikte olayın vuku bulduğu tarihi izleyen 10 gün içinde Darphaneye ve yetkili firmaya yazılı olarak bildirilmesi gerekmektedir. Yetkili firma, zayi olan sistem bileşenlerini kendisine yapılan bildirimden itibaren 15 gün içinde üreticilere teslim etmek ve kullanımını sağlamakla sorumludur.
4.3. Gizli Bilgilerin Korunması
Bu Tebliğin yayımı tarihinden itibaren yetkili firma ile gizli bilgi edinen tüm üreticiler ve ithalatçı firmalar, yetki belgesi süresince ve sonrasında edinmiş oldukları gizli bilgileri, kesin gizlilik içerisinde tutacak, üçüncü kişilere hiçbir amaçla aktarmayacaktır. Rekabetçi alanlar da dahil kendisi veya üçüncü kişiler için veya başka bir amaç için hiçbir şekilde kullanmayacaktır. Doğrudan veya üçüncü kişi vasıtasıyla herhangi bir yolla ifşa etmeyecek, kullanmayacak, yaymayacak ve yayımlamayacaktır.
Yetkili firma, bu Tebliğ ile getirilen zorunlulukları ve sistemin işletilmesi doğrultusunda çalışanlarına bilmesi gerekli gizli bilgiyi açıklayabilecek, ancak gizli bilginin amacı ve güvenliği hakkında çalışanlarını uyaracaktır. Gizlilik hükümlerinin firma çalışanları tarafından ihlali halinde, firma çalışanlarının sorumlulukları da saklı kalmak kaydıyla, yetkili firmanın sorumluluğu asıldır. Buradaki çalışanlar tabiri; yöneticiler, memurlar, hissedarlar ve acenteler ile sınırlı olmaksızın vekiller, muhasebeciler, danışmanlar, finansal danışmanlar ve benzeri kişileri kapsar.
5. Diğer Hususlar
5.1. GİB tarafından vergi güvenliğini temin etmek amacıyla lüzum görülen hallerde, bandrol/güvenlikli mürekkep/kodlanmış etiketler, GİB tarafından belirlenecek yere geçici sürelerle mükellef tarafından teslim edilecektir.
GİB’in bu Tebliğin 3.5.5.1. bölümünde belirtilen komisyon aracılığıyla tespit ve imha ettirme hakkı saklı kalmak kaydıyla, teslim alınmış olan bandrol/güvenlikli mürekkep/kodlanmış etiketler, mükellefin talebi üzerine, GİB tarafından verilen onayla sınırlı kalmak kaydıyla mükellefe teslim edilebilecektir.
5.2. Bu Tebliğin 3.5.4. bölümünde belirtilen şekilde zayi olması hali dahil olmak üzere herhangi bir sebeple bandrollerin/güvenlikli mürekkeplerin/kodlanmış etiketlerin değiştirilmesinin talep edilmesi halinde, bu talep bu Tebliğin 3.3. bölümündeki esaslar çerçevesinde yeni talep olarak değerlendirilecektir.
6. Cezai Müeyyideler
Bu Tebliğ ile belirlenen usul ve esaslara uymadığı tespit edilen yetkili firma, üreticiler, ithalatçılar, toptancılar, perakendeciler, açık içki satıcıları ve satış noktaları ile tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı veya alkollü içkileri bandrolsüz/kodsuz/kodlanmış etiketsiz olarak ürettiği, bulundurduğu veya satışını yaptığı tespit edilen üreticiler, ithalatçılar, toptancılar, perakendeciler, açık içki satıcıları ve satış noktaları adına her bir tespit için Vergi Usul Kanununun mükerrer 355 inci maddesi uyarınca özel usulsüzlük cezası kesilecektir. Bandrolün taklit veya yanıltıcı olduğunun açık güvenlik özellikleri ile tespit edilebilir olması halinde de aynı uygulama geçerli olacaktır.
Bununla birlikte bandrolün/kodun/kodlanmış etiketin taklit veya yanıltıcı olduğunun yalnızca gizli güvenlik unsurları ile tespit edilebildiği durumlarda bahsi geçen özel usulsüzlük cezası, söz konusu ürünlerin üreticisi veya ithalatçısı adına kesilecektir.
7. Yürürlükten Kaldırılan Tebliğler
Aşağıdaki tebliğler yürürlükten kaldırılmıştır:
a) 17/3/2007 tarihli ve 26465 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerde Bandrollü Ürün İzleme Sistemi Genel Tebliği Sıra No: 1.
b) 18/8/2007 tarihli ve 26617 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerde Bandrollü Ürün İzleme Sistemi Genel Tebliği Seri No: 3.
c) 7/3/2008 tarihli ve 26809 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerde Bandrollü Ürün İzleme Sistemi Genel Tebliği Seri No: 4.
ç) 23/12/2008 tarihli ve 27089 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerde Bandrollü Ürün İzleme Sistemi Genel Tebliği Seri No: 5.
d) 7/11/2009 tarihli ve 27399 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerde Bandrollü Ürün İzleme Sistemi Genel Tebliği Seri No: 6.
e) 5/3/2015 tarihli ve 29286 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerde Bandrollü Ürün İzleme Sistemi Genel Tebliği (Sıra No: 1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 8).
Kaldırılan Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerde Bandrollü Ürün İzleme Sistemi Genel Tebliğlerine yapılan atıflar, bu Tebliğin ilgili bölümlerine yapılmış sayılır.
8. Geçici Hüküm
Seri üretici olmayanların seri üretici olmalarına ilişkin getirilen yükümlülüklere ait düzenlemeler, bu Tebliğ ile yeni getirilen düzenlemeler yürürlüğe girene kadar uygulanmaya devam edilir.
9. Yürürlük
Bu Tebliğin,
a) Makaron ve yaprak sigara kâğıdı üreticilerinin seri üretici olmalarına ilişkin getirilen yükümlülüklere ait düzenlemeleri 1/1/2021 tarihinde,
b) Yıllık üç yüz bin litre ve daha fazla üretim kapasitesine sahip olan ve bu Tebliğin yayımı tarihi itibarıyla seri üretici olmayan üreticilerin seri üretici olmalarına ilişkin getirilen yükümlülüklere ait düzenlemeleri 1/7/2021 tarihinde,
c) Diğer düzenlemeleri yayımı tarihinde,
yürürlüğe girer.
10. Yürütme
Bu Tebliğ hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanı yürütür.
Tebliğ olunur.
Yorumlar